ශ්‍රී ලංකාවේ මේ වනවිට පවතින්නේ අතිධාවනකාරී හා තරගකාරී අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් බව අමුතුවෙන් සිහිපත් කළයුතු නැත. මෙහිදී පහ ශ්‍රේණිය ශිෂ්‍යත්ව විභාගය පිළිබඳ අප සමාජයේ පවතින්නේ ආන්දෝලනාත්මක තත්ත්වයකි. පවතින අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ තරගකාරී ස්වභාවය නිසා ශිෂ්‍යත්ව විභාගයේ සැබෑ පරමාර්ථය යටපත් වී මේ වනවිට එය දරුවන් හෙම්බත් කරවන තත්ත්වයක් බවට පත්කර තිබීම නිසා හිසරදයට කොට්ට මාරු කරන ආකාරයේ විසඳුම් සඳහා ප්‍රවීණයන් වූ අප වගකිවයුත්තන් ඊට විසඳුමක් ලෙස ගෙන එන්නේ ශිෂ්‍යත්වය අහෝසි කිරීමේ විසඳුමයි. ජාතික අධ්‍යාපනයේ මූලික අංශවල පවා අනේකවිධ ගැටලු හා ඛේදනීය තත්ත්වයන් තිබියෙදී සිසුන්ට ටැබ් ලබාදීමට අතිමහත් උත්සාහයක යෙදෙන පාලකයන්ගෙන් ඊට වඩා දෙයක් අපට බලාපොරොත්තු විය නොහැක.සැබැවින්ම මීට ස්ථිරසාරම විසඳුම වන්නේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගය අහෝසි කිරීම පමණද බලධාරීන්ගේ මෙම ජනප්‍රිය මතයට ඇතුළත් විය යුතු අනෙකුත් කාරණා මොනවාද? යන්න පිළිබඳ මෙම විග්‍රහය ගෙන එන්නේ ආචාර්ය නේරංජි විජේවර්ධන මහත්මියයි.
සමාජ විද්‍යාඥයන් විසින් පෙන්වාදෙන ආකාරයට පවුල සහ මහ සමාජය එක් කරන පාලම තමයි අධ්‍යාපනය කියන්නේ. දරුවෙකුගේ ජීවිතයේ තීරණාත්මකම සමාජානුයෝජනය සිදුවෙන්නේ පාසල මගිනුයි. ඒ වගේම දරුවෙකුගේ සැඟවුණු හැකියාවන් හා දක්ෂතා හඳුනාගනිමින් එම දරුවාගේ විභවතා සංවර්ධනය නිසි ලෙසින් සිදුවෙන්නෙත් පාසල තුළිනුයි. ඒ නිසයි පාසල් අධ්‍යාපනය කියන දේ අතිශයින්ම වැදගත් සාධකයක් වෙන්නේ.
මීළඟට අපි සලකා බැලිය යුතු දේ තමයි ඇයි මේ පාසල් අධ්‍යාපනය තුළදී දරුවෙක් කඩයිම් විභාගවලට මුහුණදෙන්නේ කියන කාරණය. සෑම දරුවෙක්ම එකම බුද්ධි මට්ටමක හෝ එක හා සමාන විභවතාවකින් යුක්ත වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා එම දරුවන් යම්කිසි ඇගයීමකට ලක්කරමින් යම් යම් තලයන්වලට බෙදීමයි මේ විභාග හරහා සිදුවෙන්නේ. මෙහිදී ඔවුන්ගේ අධ්‍යාපනම මට්ටමේ ඇති සාධනීය තත්ත්වයන්, ඒ ඒ දරුවා කුමනාකාරයේ විෂයයන්ටද වැඩි දක්ෂතාවක් දක්වන්නේ සහ කුමනාකාරයේ විෂයයන්ටද දුර්වලතාවක් දක්වන්නේ කියන කාරණා පිළිබඳ යම් තක්සේරුවක් ලබාගත හැකිවෙනවා. ඒ හරහා ළැදියාව පවතින විෂය ධාරාවන් හැදෑරීම ඔස්සේ වෘත්තීයමය ප්‍රවේශය ලබාගන්න හැකියාව තිබෙනවා.
පසුගිය දවසක අපි දැක්කා ජනාධිපතිතුමා පහ වසර ශිෂ්‍යත්ව විභාගය අහෝසි කිරීම සඳහා සිය අවධානය යොමුකර තිබෙන බවට ප්‍රකාශ කරනවා. මෙය අධ්‍යාපන අමාත්‍යතුමත් අවස්ථා කිහිපයකදීම සඳහන් කර තිබෙනවා. පහ වසර ශිෂ්‍යත්වය අහෝසි කළ යුතුයි කියන මතය අද සමාජයේ ජනප්‍රිය මතයක් බවට පත්ව තිබෙනවා. ශිෂ්‍යත්වය අහෝසි කිරීම කෙසේ වුවත් ඒ පිළිබඳව වගකිවයුතු බලධාරීන්ගේ අවධානය ශිෂ්‍යත්වය පිළිබඳ යොමුවීම පිළිබඳ අප ඇගයිය යුතුයි.
නමුත් මේ කාරණය තුළත් දෙපැත්තක් තිබෙන බව අප අවබෝධ කරගත යුතුයි. මෙම ආන්දෝලනාත්මක පහ ශ්‍රේණිය ශිෂ්‍යත්ව විභාගය වර්තමානය වෙද්දි අතිශයින්ම තරගකාරී විභාගයක් බවට පත්වෙලා තිබෙනවා. ඒ නිසාම දරුවෙක් පාසලට ඇතුළත් වෙලා පළමු වසරේ සිටම මේ අතිධාවනකාරී තරග විභාගයට ඔවුන්ව සූදානම් කිරීමට දෙමාපියන් කටයුතු කරමින් ඉන්නවා. ඒ ඔස්සේ දරුවන්ව ටියුෂන්වලට කොටු කරමින් දරුවන්ට වෙහෙසකාරී සහ අතිශය පීඩනකාරී පරිසරයකට ඇද දමලා තිබෙනවා. මේ තත්ත්වයයි පහ වසර ශිෂ්‍යත්ව විභාගය අහෝසි කිරීම සඳහා සමාජයේ වැඩි අවධානයක් යොමු වීමට හේතු වී ඇති ප්‍රධානතම හේතුව වී තිබෙන්නේ.
නමුත් මේ පහ වසර ශිෂ්‍යත්ව විභාගය ඇති කිරීමේ සැබෑ පරමාර්ථය, ඒ ඔස්සේ දරුවෙකුට ලැබීමට ඇති අවස්ථා සහ අහෝසි කිරීම පමණද මීට තිබෙන එකම විසඳුම කියන දේ අප හොඳින් සිතා බැලිය යුතු වෙනවා. ශිෂ්‍යත්ව විභාගය තුළින් සැබෑ ලෙසින්ම අපේක්ෂා කළේ දරුවන්ගේ දක්ෂතා හඳුනාගැනීම සහ දරුවන්ගේ ඉදිරි අධ්‍යාපනය සඳහා හොඳ අවස්ථා ලබාදීමයි. එහිදී දුෂ්කර ප්‍රදේශවල අධ්‍යාපනය ලබපු ආර්ථික මට්ටම පහළ මට්ටමක පසුවූ දක්ෂ දරුවන්ට අවස්ථාව ලැබුණා පහසුකම් සහිත හොඳ පාසලකට ඇතුළත් වෙලා සිය ඉදිරි අධ්‍යාපන කටයුතු සිදු කරගෙන යන්න. ගුරු ගීතය කියන ලෝක පූජිත ග්‍රන්ථයේ එන අල්තිනායි වැනි චරිත ගණනාවක් බිහි කරන්න මේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගයට එක් පැත්තකින් හැකියාව ලැබිලා තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ තවමත් බහුතරයක් තිබෙන්නේ ග්‍රාමීය සමාජයන්. මේ සමාජවල ග්‍රාමීය සමාජවල ඇතැම් අවස්ථාවල අපි සුලබව දකින දරිද්‍රතාව ඛණ්ඩනය කිරීම සඳහා දරුවෙකුට ලැබෙන හොඳම අවස්ථාව තමයි අධ්‍යාපනය කියන්නේ. ඇත්තම කතාව තමයි ශිෂ්‍යත්ව විභාගය නිසා මානසික වශයෙන් දැඩි පීඩනයකට ලක්වෙන්නේ නාගරික ප්‍රදේශවල දරුවනුයි. ශිෂ්‍යත්ව විභාගය සමත් වන සමස්ත දරුවන් සංඛ්‍යාව ගත්තොත් ඉන් බහුතරයක් සිටින්නේ අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශවල හා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දරුවන්. ඒ සමත් වූ ආකාරය පිළිබඳ ඔවුන්ගෙන් විමසුවොත් ඔවුන් බොහෝ දෙනෙක් විභාගයට මුහුණ දී තිබෙන්නේ අධික පීඩනයක් දරාගෙන නෙවෙයි. ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශ පුරසාරම් දෙඩීමක් නොවෙයි නම් ඔවුන් ජීවිතය හොඳින් විඳිමින් පරිසරයත් සමග ජීවත් වූ පිරිසක් බව පෙනෙනවා. කුමනාකාරයේ විභාගයකට මුහුණදෙන්නත් හොඳ කායික හා මානසික තත්ත්වයක් තිබිය යුතුයි වගේම දරුවෙකුට නිසි විවේකයක් තිබිය යුතුයි. ශිෂ්‍යත්වය සමත් විය යුතුමයි කියලා නීතියක් හෝ රැකියාවක් ලබාගැනීමේදී ශිෂ්‍යත්වය සලකා බැලීමක් සිදුවෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා අනවශ්‍ය ලෙස මෙහිදී දරුවන් වෙහෙස කරවීම නොකළ යුතු දෙයක්.
මීට තිබෙන එකම විසඳුම ශිෂ්‍යත්ව විභාගය අහෝසි කිරීම නෙවෙයි. අපි හොඳින්ම දන්න දෙයක් තමයි මෙය දුප්පත් දරුවන්ට සහ දෙමවුපියන්ට බලපොරොත්තුවක් ලබාදුන් දෙයක්. අපි බලධාරීන්ට කියන්නේ එය කිසි ලෙසකින්වත් ස්ථිරසාර විසඳුමක් වෙන්නේ නැහැ. එය හුදෙක්ම හිසරදයට කොට්ට මාරු කිරීමක් පමණයි. බලධාරීන් සහ දේශපාලනඥයන් සිදුකරන්නේ ජනප්‍රිය මතය නිරන්තරයෙන්ම වේදිකාවල සඳහන් කරමින් තමන්ගේ ගොඩ වැඩි කරගැනීම පමණයි. මේවා මහා වීරත්වයකින් කළයුතු ප්‍රකාශ නොවෙයි. එසේ කිරීමෙන් ඔවුන්ට ලැබෙන ප්‍රසාදය හා ඡන්ද ගණන වැඩි වෙයි. නමුත් ගැටලුව සදාකාලිකවම ඒ ආකාරයෙන්ම පවතියි.
අනෙක් කාරණය තමයි අපේ දරුවන්ට තමන්ගේ නිදහස අහිමි වෙලා ටියුෂන්වලට කොටු වෙන්න සිදුවෙලා තිබෙන්නේ පාසල් අධ්‍යාපනය ඛාදනය වීම නිසයි. ඒ වගේම අද සමාජයේ මතයක් මුල් බැසගෙන තිබෙනවා ටියුෂන් නොයනවා නම් ඒ විෂය සමත් වීම අසීරුයි කියලා. ටියුෂන් නොගියොත් විභාග සමත් වීම කළ නොහැක්කක් බවට පත්වෙලා තිබෙනවා. ඒ වගේම ඇතැම් පාසල් ගුරුවරුන් අද තමන්ගේ වගවීම සහ සමාජ වගකීම අමතක කරලා මුදල් පසුපස යමින් සිටිනවා. ඇතැම් පාසල් ගුරුවරු තමන්ගේ විෂය පාසල තුළ ඕනෑවට එපාවට උගන්වමින් තමන්ගේ ටියුෂන් පන්තිවල විෂය ඉගැන්වීම විශිෂ්ට ආකාරයෙන් සිදු කරනවා. ඒ වගේම පාසලේ දරුවන්ට තමන්ගේ උපකාරක පන්තියට සහභාගි වන ලෙස ඍජුව හෝ වක්‍රව බලපෑම් කරමින් ඊට නොපැමිණෙන දරුවන්ට වෙනස් කොට සැලකීම අද බහුලව වාර්තා වෙන තත්ත්වයක් වෙලා තිබෙනවා.
අනෙක් අතට සමාජයට වැඩදායී පුරවැසියන් බිහි කරන්න මහන්සි වෙන ගුරුවරුන්ට ලැබෙන වැටුප හා ඇගයීම ප්‍රමාණවත්ද කියන ප්‍රශ්නයත් අපට තිබෙනවා. කාර්යක්ෂ්මව සහ සාධනීය ලෙස තමන්ගේ දායකත්වය දරුවන් වෙනුවෙන් ලබාදෙන ගුරුවරුන් ඇගයීමට හා ඔවුන් තවත් අභිප්‍රේරණය කිරීමට නිසි යාන්ත්‍රණයක් නොමැති වීම අද ලොකු අඩුවක් ලෙස අපි දකිනවා. මේ නිසයි බොහෝ විට ගුරුවරු ටියුෂන්කරණයට ලක්වෙමින් යන්නේ. මේ පිළිබඳ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයන්ගේ හා දේශපාලන අධිකාරියේ අවධානය යොමු වීම අත්‍යවශ්‍ය වී තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ පාසල් අතර සම්පත් බෙදී යාමේ අතිවිශාල විෂමතාවක් පවතිනවා. මේ තත්ත්වයත් ශිෂ්‍යත්වයේ පීඩනය වැඩි කරන්න ප්‍රමුඛ සාධකයක් වෙලා තිබෙනවා. දේශපාලනඥයන් වගේම පළාත් හා කලාප අධ්‍යාපන නිලධාරීන් පවා වැඩි ප්‍රමුඛතාවක් දෙන්නේ තමන්ගේ බල ප්‍රදේශයේ තිබෙන සුපිරි පාසල් වෙත පමණයි. මේ නිසා අනෙක් දුෂ්කරතා මැද ක්‍රියාත්මක වන පාසල් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් වැසීයන තත්ත්වයක් උදාවෙලා තිබෙනවා. අනෙක් අතට නාගරික පාසල්වලට හා ග්‍රාමීය පාසල්වලට විදුහල්පති ශ්‍රේණියට පත් කිරීම් සිදුකිරීමේදී විශාල වශයෙන් අක්‍රමිකතා සහ කුඩම්මාගේ සැලකිලි අත්වීම සිදුවෙනවා. ඒ වගේම සුපිරි පාසල්වල අනිවාර්ය විෂයයන්වලට පවා අතිරික්ත ගුරුවරුන් ප්‍රමාණයක් ඉද්දි දුෂ්කරතා සහිත පාසල්වල දරුවන්ට ගුරුවරුන් නොමැති වීම නිසා දෙමාපියන් මහපාරට ඇවිත් උද්ඝෝෂණ කරන තත්ත්වයක් අද නිර්මාණය වෙලා තිබෙනවා.
යම් ග්‍රාමීය හා දුෂ්කරතා සහිත පාසලකින් ශිෂ්‍යත්ව සමතුන් බිහිවීම මගින් ගම්‍ය වෙන්නේ ඒ දරුවාට එම පාසල තුළින් හා ගුරුවරුන්ගෙන් ගුණාත්මක අධ්‍යාපනයක් ලැබී තිබෙන බවයි. එසේ නම් කළ යුත්තේ එම පාසල්වලට අවශ්‍ය පහසුකම් ලබාදීමට කටයුතු කිරීම මගින් දුෂ්කරතා ඉවත් කිරීමයි. බලධාරීන් ඒ කාරණය කල්පනා කරන්නේ නැහැ. මෑතකදි ගෙන ආවා හොඳම පාසල ළඟම පාසලයි^ කියලා වැඩසටහනක්. නමුත් ඒ වැඩසටහනත් දේශපාලඥයන්ගේ විශාල ප්‍රමාණයේ ඡායාරූප සහිත තවත් එක් දැන්වීම් පුවරුවකට හා පෝස්ටරයකට පමණක් සීමා වෙලා තිබෙනවා.
එක් පාසලක දරුවන් පිහිනුම් තටාකවල පිහිනද්දී, ස්මාට් පන්ති කාමරවල පරිගණක ඔස්සේ ලෝකය දකිද්දි තවත් පාසල්වල දරුවන්ට ඉඳගන්න හරිහැටි පුටුවක් නැහැ, පන්ති කාමරයක් නැහැ. මේ වගේ විෂමතා තියාගෙනයි අපේ බලධාරීන් ශිෂ්‍යත්වය අහෝසි කරන්න, සියලු දරුවන්ට ටැබ් දෙන්න කතා කරන්නේ. පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන එකදු ජනතා නියෝජිතයෙකුගේ දරුවෙක්වත් ගමේ පාසලට යන්නේ නැහැ. ඔවුන් සියලු දෙනාම යන්නේ සුපිරි පාසල්වලට. ඒ නිසා දේශපාලන අධිකාරියට මෙහි බරපතළකම වැටහෙනවා කියලා අපි විශ්වාස කරන්නේ නැහැ.
බලධාරීන්ට අවධාරණය කළයුතු කාරණය තමයි සමස්ත අධ්‍යාපන පද්ධතියම අවුලෙන් අවුලට පත්වෙමින් තිබියදී ශිෂ්‍යත්වය පමණක් අහෝසි කිරීම ස්ථිරසාර විසඳුමක් නෙවෙයි. එයින් අවස්ථාව හිමිවිය යුතු දරුවන්ට අත්වෙන්නේ අවාසනාවන්ත ඉරණමක් පමණයි. ඒ වගේම දරුවන්ගේ පීඩනය එයින් පමණක් නතර වෙන්නේ නැහැ. මීට විසඳුම් යෙදිය හැකි ආකාරයන් තවත් බොහෝමයක් තිබෙනවා. අප මෙහිදී අවධානයට යොමුකර තිබෙන්නේ එහි පැතිකඩ කිහිපයක් පමණයි. ඒ නිසා සුපුරුදු පැලැස්තර විසඳුම්වලින් ඉවත් වෙලා බලධාරීන් ස්ථිරසාර විසඳුම්වලට යොමුවීමේ දැඩි අවශ්‍යතාවක් මෙහි පවතිනවා.
