මේ දිනවල බොහෝ දෙනෙක්ගේ අවධානය දිනූ සහ හරවත් සංවාදයකට බඳුන් වන ගීතයක් බවට ප්රවීණ ගේය පද රචක බන්දුල නානායක්කාරවසම් ලියූ, සුරේෂ් මාලියද්ද සංගීත නිර්මාණය කළ, අමරසිරි පීරිස් හා අමල් පෙරේරා ගයන %විරාග රාගය^ පත්ව තිබේ. විශේෂයෙන් ගීතයේ මුඛ්යාර්ථයට පටහැණි නොවන ලෙස අපූර්වත්වයෙන් යුතුව තිසර ඉඹුලාන නිර්මාණය කළරූපරචනාවකින් යුක්ත වූ 'විරාග රාගය' අද වන විට යූ - ටියුබ් තුළ ඉහළ ජනප්රියත්වයක් දිනාගත් ගීතයක් බවට පත්ව තිබෙන අතරම, වත්මන් සමාජයේ පවතින ඛේදවාචකයක් සෞන්දර්යවාදීව සංවාදයට බඳුන් කරන මාතෘකාවක් බවටද පත්ව තිබේ.
මෙවන් පසුබිමක මෙම ගීතයේ මුඛ්ය නිර්මාණකරුවා වන ප්රවීණ ගේය පද රචක බන්දුල නානායක්කාරවසම් මහතාගෙන් මේ ගීතය හා බැඳුණු පසුබිම් සිදුවීම ගැන සාකච්ඡා කරන්නට අප අදහස් කළෙමු.
'මම ගීත රචකයෙක් විදිහට මෙවැනි තේමාවක් යටතේ ලියූ පළමු ගීතය මෙයයි. මොකද මීට පෙර ආදරයේ මුනිවර ස්වභාවය ගැන ගීත ලියපු මම, විශේෂයෙන් 'සිනාතොටක්', 'එක් පෙති මලක්' වැනි ගීතවලින් විෂද කරන්න හැදුවේ මේ අදහස නෙවෙයි. ඒ අදහසත් එක්ක මේ ගීතයේ පුංචි වෙනසක් තියෙනවා. ඒක පරස්පරයක් නෙවෙයි.
මේක හරියට මම පෙර ගීතවලින් කියන්නට හදපු දෙයින් එහාට ගිය, ප්රායෝගික ලෝකේ අපි හැමෝටම අත්දකින්න වෙන, නමුත් අපි කවුරුත් කතා කරන්න කැමති නැති, විශේෂයෙන් ගැහැනියටම වරද පටවන, ගැහැනිය ඒ තත්ත්වයට පත්වන්නේ ඇයි කියන දේ පිළිබඳ මූලික ගතිලක්ෂණ ගැන හරියට විපරම් නොකර පුරුෂාධිපත්ය පෙන්වීමට විරුද්ධව ලියපු ගීතයක් කියලා කිව්වොත් නිවැරදියි.
හුඟක් වෙලාවට සම්පූර්ණයෙන්ම සාම්ප්රදායික ලෝකය නුරුස්සන මෙවැනි දේක තනි බර ගැහැනියකට පැටවෙනවා. නමුත් ඇයව මේ තත්ත්වයට පත්කරන හේතු සාධක මොනවද කියලා කොහෙවත් වැඩිය සාකච්ඡා වෙන්නෙ නැහැ. මේ ගීතයේ හරය ගත්තොත්, යුග ජීවිතයක් හැළහැප්පීම්වලින් තොරව ගතවෙන්නේ ඉතාම දුර්ලභ සිද්ධියක් ලෙසටයි. ඕනෑම පවුලක නොපෙනෙන එවැනි සිදුවීම් තියෙනවා. මගේ ජීවිතය ගත්තොත් මම ක_ර ලෙස සතුටු වෙනවා මම එවැනි ස්වාමියෙක් නොවීම ගැන. නමුත් මම අත්දකින සමාජයේ, යන එන තැන්වල, මුහුණ දෙන්න වෙන සිද්ධිවල මෙය ගහනව පවතින දෙයක්.
මේ කාරණය ගැන විවෘතව කතා කරන්න මංපෙතක් සොයමින් ඉන්න වෙලාවක තමයි අමල් මට කතා කරලා කිව්වේ අමරසිරි අයියත් එක්ක කියන්න සින්දුවක් ඕන කියලා. එවිට මට හිතුණා කාලයක් තිස්සේ මගේ හිතේ කැකෑරෙන අදහස මේ දෙන්නට පැවරුවොත් නියමෙට කරයි කියලා. ඇත්තටම හදවතින්ම තමයි මම ගීතය ලිව්වේ. මෙහි පදමාලාව දැකලා මංජුල වෙඩිවර්ධන ඔස්ට්රේලියාවේ සිට ලොකු විවරණයක් එවලා තිබුණා. ඔහු එහි සඳහන් කර තිබුණා, &බන්දුල සහෝදරයා මේ වගේ දෙයක් ලියයි කියලා හිතුවෙ නැහැ. ඔයා ගීතයේ මුළු ගමන්පෙතම උඩු යටිකුරු කරලා තියෙනවා. එය ඉතා හොඳ ප්රවණතාවක්* ලෙස.
කොහොම නමුත් පවුල් ජීවිතයකට තුන්වැනි පාර්ශ්වයක ඇතුළත් වීම දරුණු විෂබීජයක් ඇවිත් ජීවිත වෙනස් කරනවා බදු දෙයක්. හැබැයි තවත් පැත්තකින් මේ තුන්වැනි පාර්ශ්වය ආවේ නැත්නම් මේ කාන්තාව විඳින දුක මහපොළවට පස් වෙනවා. තුන්වැනි පාර්ශ්වය ආව නිසා තමයි ඒ ගැන කතා කරන්න පුළුවන් වුණේ. ඒ නිසා එක පැත්තකින් තුන්වෙනි පාර්ශ්වයට ස්තුතිවන්ත වෙන්න ඕන.
ඒ වගේම මේක ඇහුවම, බැලුවම කෙනෙකුට හිතෙන්න ඕන මේ වගේ දෙයක් සිදුනොවීමට කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේද මෙන්ම ගැහැනියක් විසින් පෙම්වතා හෝ සැමියා තෝරා ගැනීමේදී පස්මහ බැලුම් බලන්න ඕන යන්න. ගීතයකින් මෙහෙම සමාජ මෙෙහවරක් කරන්න ලැබීම ගැන මට සතුටක් තියෙනවා.
මෙය මහා ලොකු නොතේරෙන දේවල් නැති, සරල අදහසක් කියවෙන ගීතයක්. මේ ගීතය තුළ ගත යුතු දෙයක් තිබෙනවා. මෙහි සරාගික පුද්ගලයා නිවැරදි නැහැ. නමුත් ඔහු පුන පුනා කියන දේ විදග්ධ ස්වාමිපුරුෂයෙකුට තේරෙන්න ඕන. හොඳ ගී නිර්මාණයක් රසවින්දට පස්සෙ යම්කිසි කෙනෙකුට ජීවිතයට දෙයක් අරගෙන හදාගන්න තියෙනවා නම් එයයි වැදගත් වෙන්නෙ. මේ ගීතය අහලා යමක් හදාගන්න තියෙන්නෙ සරාගික චරිතයට නොව විරාගික චරිතයටයි. තමාගෙන් වුණු වැරැද්ද තේරුම්ගත යුතුයි. 'ඔබේ මිලින ගති - ඇයට නොවේ රිසි - පෙමින් තොරව ඇගේ දිවිය කතරක් වූ දා - ඈ මා වෙතට ආවා' කියන්නෙ ඒකයි.
ඒ වගේම මෙහි සරාගික බව සතෙකුට ගොදුරක් හමුවුණා බඳු දෙයක් නොව ඊට වඩා පරිණත තත්ත්වයකයි තියෙන්නේ. මේ ගීතය රචනා කිරීමේදී මම වඩාත් කැමති නවකතාව වන %විරාගය^ හි අරවින්දගේ චරිතය ගොඩක් බලපෑවා. අරවින්දට සමාවක් දෙන්න පුළුවන් ඔහු අවිවාහක නිසා. අරවින්ද විවාහ වුණා නම් ඔහුටත් ඔය වගේ දෙයක් වෙන්න ඉඩ තිබුණා. මොකද ඔහු ප්රායෝගික ලෝකයේ මිනිහෙක් නොවන නිසා.
හැබැයි ඒ මෘදු මොළොක් පින්තූරය මේ ස්වාමියාට පටවන්න මම උත්සාහ කළේ නැහැ. නිර්මාණකරුවෙක් කියන්නෙ ඒකයි. තවත් තැනක තියෙන දෙයක් කොපි කරලා වැඩක් නැහැ. නිර්මාණකරුවෝ කියන්නෙ ඒක දිහා බලලා ඊටත් වඩා දෙයක් නිර්මාණය කිරීමයි. %ඇනා කැරනිනා^ හි ඇනාගේ ඛේදවාචකය, 'එමාබෝරි' හි එමාගේ ඛේදවාචකය ගත්තම ඔවුන් දිවිනහගෙන තමයි ජීවිතය අවසන් කරන්නේ. ඒවායේ අපට උගන්වන සිද්ධාන්තයක් තියෙනවා. පිරිමියාගෙන් ලැබෙන රළු අත්දැකීම් හමුවේ තමයි ගැහැනිය එතැනට පත්වෙන්නේ. ඉන් පස්සෙ තමයි ගැහැනිය වරද කරන්නේ. යමක් වුණහම ගැහැනිය වැරදියි කිවුවත් ඒ තත්ත්වයට ගැහැනියට පාර කපන එක ගැන අපි කවුරුත් කතා කරන්නේ නැහැ. ඊට හේතුවෙලා තියෙන්නේ පිරිමි විසින් මෙය වසාගෙන සිටීමයි. ඔය කාරණය විවෘත කිරීම තමයි මම මේ නිර්මාණය හරහා සිදුකළේ.
එය කොතරම්දුරට සමාජයට දැනුණද කියනවා නම් දින දෙකක් තුළ කමෙන්ට් තුන්සිය ගණනක්, ලක්ෂ දෙකකට අධික වීව්ස් එක්ක එකතුවෙලා තියෙනවා. වර්තමාන පරපුරේ ගීත රචකයෙකු වන ෂෙහාන් ගලහිටියාව කියල තිබුණා &ප්රවීණයෝ නිහඬව ඉන්නෙ නැතුව මෙහෙම දේවල් කරනවා නම් ගීත ක්ෂේත්රයට මොනතරම් ආලෝකයක්ද* කියලා. ඒ වගේම තවත් සමහරු දාල තිබුණා &මේ මගේ කතාව* කියලා. මේක හරියට මම පිරිමින්ගේ නිරුවත හෙළි කළා වගේ. ඔවුන් පිළිගන්නවා මේ මගේ කතාව කියලා.
අවසානයේදී මම විනිශ්චය දෙනවාට වඩා 'we report - you decide' (අපි ඉදිරිපත් කළා - ඔබ තීරණය කරන්න) කියන තැන තමයි මම ඉන්නෙ. මෙහි වීඩියෝවේදී මගේ අදහස ඔප්නැංවිලත් තියෙනවා, සමහර තැන්වල අමු වෙලත් තියෙනවා. නමුත් මේ රූපරචනාව නොවෙන්න මේ ගීතය මෙතරම් කතාබහට ලක් නොවෙන්නත් ඉඩ තිබුණා.
රූපරචනාවේදි යශෝධා තාමත් අප්රමාණ නිළියක් කියලා ඔප්පු කරලා තියෙනවා. නිහඬ චරිතයක් තුළින්, ඇස්වලින් හා වර්ණ රටාවලින් මේ තරම් දේ කියන්න පුළුවන් වේවි කියලා මම හිතුවෙත් නැහැ.
ඒ වගේම සුරේෂ්ගේ මියුසික් ඉතාම ප්රශස්තයි. අමරසිරිගේ හා අමල්ගේ ගායනය ගැන කියන්න දෙයක් නැහැ. ඒ තරම් සුවිශේෂයි.
මෙහි මියුසික් වීඩියෝව කරද්දි අපි සියලු දෙනා රැස්වෙලා මේ ගැන සාකච්ඡා කළා. අපි හැමෝම මූලික අදහසකට ආවත් තිසර ඉඹුලාන තමන්ගේම නිර්මාණයක් තමයි එළිදක්වලා තියෙන්නේ. විශේෂයෙන් යශෝධා හැසිරවීමේදී ඔහු අතිවිශිෂ්ට අධ්යක්ෂවරයෙක් වෙලා තිබෙනවා. ඒ වගේම යශෝධා මෙහි බොහෝ සිදුවීම් ගැන මට වරින්වර කතා කරලා ඇහැව්වා, &අයියෙ ඔයා ගීපදවල මෙතනදි අදහස් කළේ මොකක්ද* කියලා. ඒ වගේම මම ඇයට ඇනා කැරනිනා යළි කියවන්න කිව්වා. ඒ දේවල් ඇයට මේ චරිතය ගොඩනගා ගන්න සහය වෙන්න ඇති. මහේන්ද්රගේ කන්නාඩිය හදාගන්න දර්ශනය හරිම ලස්සනයි. ඇඹලයා අයින් කරන දර්ශනය හරි අමුයි. ඒ වගේම යශෝධා පඩිපෙළ නගිනකොට ඇයගේ ගැහෙන සිත, ඇඹලයා එළියට ගන්න විට හෙලන බැල්ම මනාව හැසිරවීමට තිසර කටයුතු කර තිබෙනවා.
මේ ගීතය සම්බන්ධව සමහරුන්ගේ කියැවීම ඉතාම ප්රාථමික මට්ටමක තියෙන්නේ. මේ ගීතය එළිදැක්වීමේ උළෙලේදී මෙරට ප්රකට නමක් තියෙන අයෙක් පැවසුවා මෙය මීට පෙර %ඇයගේ ඇකයේ ඔබ හිස රඳවා^ නමින් අපි අහලා තිබුණා කියලා. නමුත් ඇයගේ ඇකයේ හිස රඳවා කියන වික්ටර් හා අමරදේවගේ ගීතයේ තේරුම වන්නේ %ඔබට පමණි ඔබ ආදරේ - ඇයට පමණි ඔබ ආදරේ^ කියන දේයි. ඒ ගීතයේ කුලගේක ප්රශ්නයක් නැහැ. ආත්මාර්ථය පමණයි තිබෙන්නේ.
ඒ වගේම 'විරාග රාගය' කියලා වචනයකුත් නැහැ කියලා එම පුද්ගලයා පැවසුවා. නමුත් විරාග රාගය කියලා ලියෝ ෙතාල්ස්තෝයිගේ කෘතියක් රෙජී සිරිවර්ධන විසින් පරිවර්තනය කරලා තිබෙනවා. මේ ගීතය ගැන කතා කරන ඇතැම් අමනෝඥයන් ගීතයේ හරය වටහා ගත්තෙ නැහැ. එහි වචන ගැන දන්නෙත් නැහැ. නමුත් ජයන්ත චන්ද්රසිරි වැනි විචාරකයන් මෙයින් කියන දේ හොඳින් වටහාගෙන අවබෝධයකින් ඒ ගැන විචාරයන් ඉදිරිපත් කළා.'
නිරෝෂාන් ප්රේමරත්න/ නිඳුක් මදුෂික